Телефон- китап, телефон-интернет, телефон- камера, телефон- диктафон, телефон-будильник, телефон- мүғаллим, телефон-шпоргалка, айтсақ, дизими узын. Бирақ, оның мынадай дизими де бар екен:

-Еситиў қәбилетин төменлетиўши;
-Қулақ пердесин асқынландырыўшы;
-Қулақта шаўқым пайда етиўши ҳ.т.б.

Не ушын тек қулаққа байланыслы зыяны келтирилген деп ойлап атырған болсаныз керек? Қулақ ағзасының зыянланыўына байланыслы кеселликлер көбинесе, биз ушын телефоннан кейин екинши орында туратуғын үскене қулақлық (Научник)тың надурыс яки ҳәдден зыят көп қолланылыўы менен байланыслы екен. Бирақ, шегарасы ҳәм қағыйдасы менен пайдаланылған научник организмимизге пайдалы усайды.

Дослар, сизлер телефоныңыздың ажыралмас достысы болған Научник ҳаққында нелерди билесиз? Демек, билимлериңизди беккемлеп алың:

Научник тарийхы
Қулақлықлар 1910-жылы Натаниел Болдуин асханада өтырған жеринде ҳәр бир адам өзи қәлеген музыкасын басқаларға кесент етпей тыңлай алыў имканиятына ийе болыў ушын ойлап тапқан.

Қурылманың пайдалы тәрепи
Научник уялы телефоннан келип турған радиатсия нурларын азайтады.

Қурылманың адам саламатлығына унамсыз тәсири
Орынсыз ҳәм натуўры пайдаланылған научник адамның еситиў органларына зыян тийгизеди. Адам қулағы саламат жағдайында 10-15 децибл сеслерди есите алады. Жапырақлар төмеге түсип атырғанда 20, пәс ҳаўазда сөйлескенде 20-30, саат тықылдағанда 30, сәўбет ўақтында 30-35 децибл сес пайда болады. Уялы телефон научнигинде болса, 120 децибл сес пайда етеди. Бул болса, 100 метр аралықтан ушыўға көтерилип атырған турбореактив самолёттың ҳаўаз күши менен тең. Бундай жоқары даўыс, тек еситиў органларына емес, нерв системаларына да унамсыз тәсирин көрсетеди. 90 дециблден жоқары болған даўысты еситиў нерв системасындағы тоқымаларға зыян тийгизеди. Бул жағдай болса адамда түсинкилик, ашыўшақлықты келтирип шығарады. Себеби, научник тағылған еситиў органларына ҳаўа жетиспеўи. Нерв тоқымалары 30 000 болып, жоқары даўыста олардың 25%ы набыт болады. Тоқымалардың ярымы набыт болса, адам герең болып қалыўы мүмкин. Научник ышқыпазлары болса, қатты сөйлемесеңиз, еситпейди.

Научниктиң жәбиркеши болмаў ушын не ислеўимиз керек? Бул ҳаққында Россиялы жоқары дәрежели шыпакер Константин Кондра Андреевичтиң мәсләхатлерин келтирип өтиўди мақул таптық.

1. Научниктен күнине 1 сааттан артық пайдаланбаў;
2. 80 дициблден жоқары дәрежедеги даўысты тыңламаў;
3. Қулақ ишине кирип туратуғын түрдеги научниктен пайдаланбаў;
4. Егер пайдаланылса, күнине 30 минуттан артық пайдаланбаў;
5. Ҳәр бир адам қулағына туўры келетуғын научникти таңлай билиўи;
6. Көбинесе, мониторлы (қулақ үстине қойылатуғын) научник түрлеринен пайдаланыў.
7. Научникти сатып алып атырғанда характеристикасын, частотасын анықлаў. 18Гертсли, қарсылығы 16-40 амперди қураўы, тағылғанда ҳешқандай шаўқым шығармаўы керек.
8. 90дицибллик метрода 120 ҳәм оннан да артық бәлентликтеги даўысты еситпеў;
9. Ҳеш нәрсе еситпеўге ҳарекет етпеў;
10. Научниклерди тек үйде, тыныш жерлерде тыңлаў;
11. Научник сатып алғанда қымбатырағынан алыў;

Қуўанышлы хабар еситкенимизде биз «қулақларыма исенбеймен» деймиз. Ал, кеўилли қосықларды еситиў ушын пайдаланған научнигиңиздиң себебинен қулақларыңыз сизге исенбей қалмасын!


Гүлзада Өтениязова
ҚМУ студенти.